Τηλεφακοί Canon & Sigma : Αξιολόγηση χρήσης στο πεδίο

Wildlife lens reviews for Canon: a personal evaluation based on field experience

   Εισαγωγή

  Ο εξοπλισμός για την φωτογραφία πουλιών και άγριας φύσης, δεν ήταν ποτέ φθηνός γι αυτό και οι τηλεφακοί συνηθίζεται να αποτελούν μακροχρόνια επένδυση. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή για να αποφύγουμε λάθη που κοστίζουν ακριβά. Η επιλογή είναι αναγκαία ακόμη και όταν δεν υπάρχει οικονομικός περιορισμός. Μπορεί ίσως κάποιος να έχει την δυνατότητα να αγοράσει όλους τους τηλεφακούς που κυκλοφορούν, δεν μπορεί όμως να τους πάρει όλους μαζί του στο πεδίο.

  Με δεδομένο λοιπόν τον προϋπολογισμό μας, χρειάζεται να γνωρίζουμε όσο το δυνατόν καλύτερα τις ανάγκες μας και τις τυχόν επιλογές μας. Αυτοί ακριβώς οι δύο τελευταίοι παράγοντες θα παίξουν τον πιο καθοριστικό ρόλο στην απόφασή μας, καθώς μπορεί να μας οδηγήσουν μέχρι και στην ..αναθεώρηση του αρχικού μας προϋπολογισμού! Δεν αρκεί να ξέρουμε τι θέλουμε να φωτογραφίσουμε, πχ πουλιά, αλλά και να ξεκαθαρίσουμε σε ποιό βαθμό είμαστε διατεθειμένοι να προσπαθήσουμε γι αυτό. Πρέπει ακόμα να λάβουμε υπόψη και πού θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τις φωτογραφίες μας. Άλλο εξοπλισμό χρειάζεται ο παρατηρητής πουλιών απλά για να ανεβάσει φωτογραφίες στο ίντερνετ και άλλο ο φωτογράφος που θέλει να τυπώσει φωτογραφικό λεύκωμα offset στα 300 dpi.

  Το πρόβλημα ξεκινάει από το γεγονός ότι αυτές οι γνώσεις αποκτώνται κυρίως από την προσωπική εμπειρία και τη χρήση στο πεδίο, εμπειρία που δεν διαθέτει προφανώς ένας αρχάριος. Θα χρειασθεί λοιπόν να ερευνήσουμε μόνοι μας και πιθανά να ζητήσουμε τη γνώμη φωτογράφων που κατέχουν το θέμα. Χρειάζεται όμως προσοχή στο ποιόν θα συμβουλευτούμε, γιατί η εμπειρία είναι πράγμα σχετικό και η χρήση του εξοπλισμού δεν συνεπάγεται πάντα και την τεχνική γνώση του αντικειμένου.

  Για παράδειγμα, δεν χρειάζεται να ψάξουμε πολύ για να διαπιστώσουμε ότι ο Canon 500 f4 είναι ο οξύτερος υπερ τηλεφακός της Canon. Καθώς όμως ο συγκεκριμένος φακός κοστίζει σχεδόν όσο ένα ..αυτοκίνητο, χρειαζόμαστε επίσης να γνωρίζουμε αν μπορούμε να έχουμε εξίσου ποιοτικά αποτελέσματα και με πιο οικονομικό τρόπο.

  Είναι πολύ χρήσιμο να κοιτάξει κανείς στο διαδίκτυο και να διασταυρώσει γνώμες από πολλές πηγές. Καλό είναι επίσης να συμβουλευτούμε ιστοσελίδες που έχουν τεχνικές δοκιμές φακών αλλά με προσοχή, γιατί υπάρχουν ελάχιστες σοβαρές, αξιόπιστες και αμερόληπτες.

  Αυτό που χρειάζεται να κατανοήσουμε αρχικά είναι, πως οι ακριβές φωτογραφικές μηχανές (οι λεγόμενες "επαγγελματικές") και φακοί, δεν κατασκευάζονται από τα εργοστάσια με γνώμονα τις ανάγκες των φωτογράφων φύσης, άσχετα αν χρησιμοποιούνται με επιτυχία και από αυτούς, γιατί πολύ απλά αυτοί αποτελούν ένα απειροελάχιστο κομμάτι της πελατείας τους. Ο εξοπλισμός αυτός σχεδιάζεται πρωτίστως για τους χιλιάδες επαγγελματίες της φωτογραφίας δηλαδή τους φωτορεπόρτερ, τους φωτογράφους κοινωνικών εκδηλώσεων και αθλητικών διοργανώσεων, δηλαδή ανθρώπους που ζουν από την φωτογραφία. Σε αυτούς μάλιστα και ιδιαίτερα στους φωτογράφους αθλητισμού και σπορ, δίνονται από τα εργοστάσια για δοκιμή τα νέα μοντέλα φακών και μηχανών και κατόπιν κυκλοφορούν στην κατανάλωση. Με άλλα λόγια πριν να πληρώσουμε για τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά ενός φακού, πρέπει να βεβαιωθούμε πως όντως τα χρειαζόμαστε.

  Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο πως ο τέλειος φακός δεν υπάρχει. Σε κάθε μοντέλο υπάρχουν σχεδιαστικοί και οικονομικοί συμβιβασμοί. Η οξύτητα δεν είναι το μοναδικό χαρακτηριστικό που κρίνει την ποιότητα των φακών. Υπολογίζονται και άλλες αλληλοεπιδρόμενες παράμετροι όπως η παραμόρφωση, το βινιετάρισμα, οι χρωματικές εκτροπές,ο αστιγματισμός, η θάμβωση, η ακρίβεια εστίασης και φυσικά το μποκέ. Έτσι λόγου χάρη η επιδίωξη μεγάλης οξύτητας μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική παραμόρφωση και χρωματικές εκτροπές ή για να επιτευχθεί μηδενικό βινιετάρισμα σε ένα φακό θα πρέπει να αυξηθεί η διάμετρος του, με ανάλογη αύξηση στο βάρος και στο κόστος του. Όλοι οι κατασκευαστές στην εποχή μας είναι σε θέση να φτιάξουν εξαιρετικά οπτικά, όμως σχεδιάζουν τους φακούς τους με κύριο γνώμονα την τιμή που θέλουν να τα προσφέρουν στον καταναλωτή. Χωρίς να ξεχνάμε τον κανόνα που λέει πως "ότι πληρώνεις παίρνεις", επιβάλλεται πάντα να εξετάζουμε αν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Συμβουλές του τύπου πχ "αγοράζετε το ακριβότερο γιατί είναι το καλύτερο" δεν βοηθούν ιδιαίτερα και δεν φανερώνουν σοβαρή γνώση του αντικειμένου. Υπάρχουν φακοί ανεξάρτητων κατασκευαστών που είναι εξίσου ποιοτικοί με τους "μαμίσιους" ή κάποιες φορές καλύτεροι και όταν η διαφορά κόστους μετράται σε χιλιάδες, πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη.

  Στην φωτογραφία φύσης υπάρχουν κάποιοι "μύθοι" και καλό είναι να τους γνωρίζουμε γιατί έτσι θα αποφύγουμε λάθη στην επιλογή του εξοπλισμού. Μερικά ενδεικτικά παραδείγματα :

  Το αναμφισβήτητα χρήσιμο stabilizer προκαλεί σε μερικούς ζουμ φακούς, μείωση της ευκρίνειας σε κάποια (όχι σε όλα) άκρα του κάδρου.

  Οι ακριβοί ζουμ ευρυγώνιοι με f2.8 δεν προορίζονται για φωτογραφία φύσης, αλλά για τη φωτογραφία γάμων και κοινωνικών εκδηλώσεων. Μπορούν φυσικά να χρησιμοποιηθούν στη φωτογραφία τοπίου, συνήθως στο f8-11, εξίσου καλά όμως μπορούν και οι φθηνότεροι αντίστοιχοι f4.

  Οι κλασσικοί 35 mm f1.4 με τα προσεγμένα bokeh δεν σχεδιάζονται τόσο για τους φωτογράφους τοπίων, αλλά για τους ρεπόρτερ και τους φωτογράφους μόδας που δεν ενοχλούνται με την πτώση της οξύτητας στις άκρες του καρέ στα μεγάλα διαφράγματα.

  Οι ζουμ τηλεφακοί της κατηγορίας 70-200 είναι κλασσικά εργαλεία του φωτορεπορτάζ. Αν λοιπόν αγοράσουμε ένα τέτοιο φακό για να τον χρησιμοποιήσουμε στο τοπίο με f8-11, γιατί να προτιμήσουμε τον f 2.8 αντί του φθηνότερου και ελαφρύτερου f4 ;

  Οι "γρήγοροι" τηλεφακοί τύπου 300/400 f 2.8 κατασκευάζονται κυρίως για φωτογράφηση σε γήπεδα και όχι τόσο για άγρια ζωή! Έτσι η αγορά του εξαιρετικού Canon 300 f2.8 με σκοπό χρησιμοποιηθεί για πουλιά με μόνιμα προσαρτημένο το τηλεκονβέρτερ 2x, είναι μάλλον ατυχής επιλογή σε σχέση πχ με ένα μεταχειρισμένο 500 f4.

  Οι εξωπραγματικά ακριβοί Canon 800 f5.6 θα αγοραστούν περισσότερο από πρακτορεία για αθλητικούς ρεπόρτερ και παπαράτσι διασημοτήτων, παρά από φωτογράφους πουλιών.

  Πριν αγοράσουμε έναν υπερβολικά βαρύ τηλεφακό όπως ο Canon 600 f4 θα πρέπει να σκεφθούμε αν είμαστε αποφασισμένοι να πληρώσουμε τόσα χρήματα για ένα φακό που δεν μπορεί να δουλευτεί χωρίς τρίποδο ή που θα χρησιμοποιηθεί υποχρεωτικά μέσα από αυτοκίνητο. Τέτοιοι φακοί (600 και 800) αναγκάζουν τον φωτογράφο άγριας ζωής να κουβαλά μαζί του και ένα δεύτερο ελαφρύτερο τηλεφακό για δουλειά στο χέρι, όπως πχ για πουλιά σε πτήση. Γι αυτό ακριβώς το λόγο, αν είναι να αγοράσουμε μόνον έναν υπερτηλεφακό, αυτός θα πρέπει να είναι ο σταθερός 500mm, που θεν θεωρείται τυχαία ως ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ wildlife τηλεφακός παγκοσμίως.

  Άν ψάξουμε λίγο θα διαπιστώσουμε πως από τα 300 mm και πάνω, η οπτική απόδοση μειώνεται όσο μεγαλώνει η εστιακή απόσταση, πχ ένας 500 f4 είναι λίγο οξύτερος από έναν 600 f4 και ένας 300 f2.8 (χωρίς το 2x) είναι οξύτερος από όλους τους άλλους. Είναι καθαρά θέμα φυσικής και ισχύει για τους φακούς όλων των εταιρειών. Βέβαια οι διαφορές είναι μικρές και μόλις χρησιμοποιηθούν τηλεκονβέρτερ οι συσχετισμοί αλλάζουν, πχ ένας 800 f5.6 είναι πιο οξύς από το συνδυασμό 600 f4 + 1.4x.

  Όσοι ονειρεύονται τις ωραίες φωτογραφίες που θα μπορούσαν να τραβήξουν με έναν μεγάλο υπερ τηλεφακό, δεν συνειδητοποιούν πόσες ευκαιρίες θα χάσουν στο πεδίο, ακριβώς επειδή θα κρατούν έναν ..μεγάλο υπερτηλεφακό! Ούτε ίσως γνωρίζουν ότι ένας μικρότερος τηλεφακός, που θα απεικονίζει τα θέματα ενταγμένα μέσα στο φυσικό τους περιβάλλον, προσφέρει περισσότερες δυνατότητες για αισθητικό αποτέλεσμα. Όποιος νομίζει πως θα μπορεί να τριγυρνά όλη μέρα στο πεδίο με ένα φακό των πέντε-έξι κιλών στα χέρια κάνει μεγάλο λάθος. Περισσότερο από το μέγεθος, το βάρος παίζει εξαιρετικά καθοριστικό ρόλο στη χρήση ενός φακού ιδιαίτερα όταν τα χρόνια περνούν, με κίνδυνο ο μεγάλος τηλεφακός να μένει στο σπίτι όλο και πιο συχνά. Πρέπει λοιπόν να θυμόμαστε ότι ο καλύτερος τηλεφακός είναι αυτός που έχουμε μαζί μας και πως ακόμα και η χειρότερη φωτογραφία είναι καλύτερη από αυτή που δεν τραβήχτηκε ...

  Ένα ακόμα χαρακτηριστικό που άργησε να εκτιμηθεί από πολλούς φωτογράφους πουλιών, είναι η υπεροχή του crop σένσορα των ερασιτεχνικών DSLR, καθώς μας προσφέρει τη "μεγέθυνση" ενός τηλεκονβέρτερ χωρίς μείωση στην φωτεινότητα και στην οπτική ποιότητα του φακού μας. Τα πράγματα άλλαξαν μετά την εμφάνιση της EOS 7D, σώμα που αγοράστηκε όμως περισσότερο για τα μεγαπίξελς παρά για τα υπόλοιπα πλεονεκτήματα του.

  Μια τελευταία επισήμανση σχετικά με το από που θα προμηθευτούμε τον εξοπλισμό μας: Άλλο πράγμα η έρευνα αγοράς και άλλο να προμηθευόμαστε τον εξοπλισμό μας από πολυκαταστήματα που εμπορεύονται ηλεκτρονικούς υπολογιστές, τηλεοράσεις και ...ψυγεία. Η σταθερή συνεργασία με εξειδκευμένα καταστήματα του χώρου θα μας ωφελήσει μακροπρόθεσμα. Αποφεύγουμε μαγαζιά που έχουν διασταυρωμένα κακό όνομα στην αγορά, άσχετα με τις ελαφρά χαμηλότερες τιμές τους. Ακόμα πιο σημαντικό, επειδή μελλοντικά πιθανόν να χρειασθούμε αναβάθμιση του εξοπλισμού μας (και για τα σώματα που έχουν καταλήξει πλέον .."αναλώσιμα"), η συνεργασία με καταστήματα που δεν δέχονται αγοραπωλησίες μεταχειρισμένων αποτελεί εξαιρετικά λανθασμένη επιλογή και δεν συνίσταται.

  Στην επόμενη σελίδα ακολουθεί μια αξιολόγηση των σημαντικότερων φακών που χρησιμοποιούνται στη φωτογραφία άγριας φύσης για σώματα Canon, φακούς που πολλούς από αυτούς είτε τους είχα, είτε τους δοκίμασα για σύντομα χρονικά διαστήματα. Δεν αφορούν στις συνηθισμένες τεχνικές δοκιμές που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και που υπερβαίνουν τις δυνατότητες και τις προθέσεις μου. Άλλωστε η ποιότητα των ακριβών αυτών φακών, ιδιαίτερα των σταθερών, είναι δεδομένη. Οι οπτικές τους διαφορές είναι τόσο μικρές, ώστε το παραγόμενο αποτέλεσμα καθορίζεται ουσιαστικά μόνο από τις φωτιστικές συνθήκες και την τεχνική του φωτογράφου. Πρόκειται λοιπόν για προσωπικές αξιολογήσεις βασισμένες στη χρηστικότητα τους στο πεδίο, στοιχείο που κατά τη γνώμη μου, έχει και πιο πολύ ενδιαφέρον.